CUDZYSŁÓW
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: Gramatyka angielska
- Kategoria: Interpunkcja
(1) The minister described the accident as ‘unfortunate’. (br.)
Minister określił to zajście jako „niefortunne”.
(2) According to an inside source, the operation will be launched “without delay.” (am.)
Według informacji z wewnętrznego źródła, operacja zostanie wszczęta „bez zwłoki”.
Cudzysłowy wyodrębniają w tekście przede wszystkim wypowiedzi przytoczone w mowie niezależnej, np. fragmenty dialogu powieściowego lub czyjeś słowa przytoczone w artykule gazetowym:
(3) ‘Watch your step,’ he said to me as we entered the dark corridor. (br.)
„Patrz pod nogi”, powiedział mi, gdy weszliśmy w ciemny korytarz.
(4) Dr Wiles claimed, “You don’t have to be a genius to succeed as a mathematician.”
Dr Wiles stwierdził, „Nie trzeba być geniuszem, aby odnieść sukces w matematyce”.
Poza tym cudzysłowem opatruje się także przysłowia i aforyzmy (patrz przykład (5)), sformułowania pochodzące od innej osoby (przykład (6)) oraz takie wyrażenia czy słowa, wobec których odczuwa się dystans, niekiedy ironiczny, lub których samemu raczej by się w danym kontekście nie użyło (przykłady (7-8)).
(5) There’s a saying, ‘Curiosity killed the cat.’
Jest takie powiedzenie: "Ciekawość zabiła kota”. (pol. Ciekawość to pierwszy stopień do piekła)
(6) “... a significant contribution to the culture wars of our time” – Bernard Williams
„[...] istotny wkład do wojen kulturalnych naszych czasów” – Bernard Williams (fragment recenzji przytoczonej na okładce książki)
(7) He admitted at last he had been ‘economical with the truth’.
Przyznał się w końcu, że „oszczędnie gospodarował prawdą” (w domyśle: kłamał).
(8) What do you mean by ‘stay-at-home mom’? Presumably not that she doesn’t work?
Co masz na myśli mówiąc „mama, która zostaje w domu”? Chyba nie to, że ona nie pracuje?
Poszczególne słowa czy wyrażenia bierze się w cudzysłów również wtedy, gdy mówi się o ich właściwościach, np. pochodzeniu, znaczeniu, wartości stylistycznej czy pisowni, np.:
(9) The term ‘special relativity’ was coined by Einstein.
Termin „względność szczególna” został ukuty przez Einsteina.
(10) Despite the similarity of spelling, the word ‘though’ doesn’t rhyme with ‘tough’.
Mimo podobieństwa pisowni słowo „though” nie rymuje się z „tough”.
Jeżeli musimy użyć cudzysłowu w obrębie cudzysłowu, np. cytując wypowiedź kogoś, kto również coś przytacza, stosujemy dla przejrzystości tekstu dwa różne cudzysłowy: najpierw pojedynczy, a w jego obrębie – podwójny lub odwrotnie, np.:
(11) ‘What do you mean by “non-decision making form”?’ asked Jill. ‘Is it supposed to mean that the president was unconscious?’
„Co masz na myśli mówiąc o »stanie uniemożliwiającym podejmowanie decyzji«?” zapytała Jill. „Czy to ma znaczyć, że prezes był nieprzytomny?”